Қазір әлем бойынша 8 млн студент елінен жырақта білім алып жүр. Ал бұл болашаққа жасалған инвестиция екені айтпаса да түсінікті.

Алайда бүгінде білім беру тек мәдени алмасу емес, еңбек нарығы мен бюджеттік кірісті реттеудің құралына айналып келеді. Ілім іздеп, шетел асатын студенттер нені елеп-ескеруі керек?

Диплом алған соң ауылда еңбек етуге міндетті

Германияға ілім іздеп барсаңыз, бұдан былай бір нәрсені ескеруіңіз қажет. Келер жылдан бастап, медициналық жоғары оқу орнында грант негізінде оқығандар диплом алған соң, ауылда еңбек етуге міндеттелмек. Бұл талаптан шетелдік студенттер босатылмайды. Неміс үкіметі шалғай елді-мекендердегі маман тапшылығын осылай шешпек. Бертельсман қорының дерегі бойынша, қазір Германияда 5 мың дәрігер жетіспейді. Келешекте жағдай қиындай түседі. Өйткені терапевтердің төрттен бірі алдағы бес жылда зейнетке шықпақ. Буденстаг депутаттары шетелдіктерге арналған оқу гранттарын желге ұшқан қаржы деп, үкімет бағдарламасын сынап-мінеді. Себебі ел бюджетінен бір студентке жылына 11 мың еуро бөлінсе, ал болашақ дәрігердің оқуына 31 мың еуро жұмсалады екен. Сондықтан шетелдік студенттерге талапты қатаңдату қажет, — дейді.

Зепп Мюллер, Буденстагтағы Фракция төрағасының орынбасары:

- Егер игілігін көрмесек, шетелдік студенттерді оқытуға сонша қаржы бөлудің қажеті қанша? Сондықтан, диплом алған соң бітіруші түлек кемі 5 жыл ауылда еңбек етуге міндетті. Олай балмаған жағдайда, оқу ақысын мемлекетке қайтарсын.

Канада студенттік виза беру талабын күшейтті

Мұхит асып, Канадаға оқуға кететіндер үшін құлаққағыс. Биыл жаңа оқу жылынан бастап, шетелдік студенттерге виза алу талабы күшейеді. Яғни бұл елге баратын талапкердің банктегі есепшотында кемі 22 900 канадалық доллар болуға тиіс. Біздің ақшамен шашамен 8 млн 900 мың теңге. Яғни алдыңғы сомамен салыстырғанда 900 мың теңгеге артқан. Ел билігі: «бұған елдегі инфляцияның өсуі себеп», — дейді. Канада білім алушының материалдық жағдайын қатаң тексереді. Үкімет «масыл студенттер қажет емес»,- дейді. Өйткені алдыңғы жылдары елге білім алуды желеу етіп, қалтасында ақшасы жоқ жастар көптеп келе бастаған. Салдарынан бюджетке салмақ түсіп, тұрғын үй тапшылығы туындаған.

Аустралия шетелдік студенттерге арналған квотаны арттырады

Келесі жылы Аустралия халықаралық білім беру жүйесінде ірі өзгеріс жасайды. Мемлекет шетелдік студенттерге арналған квотаны тағы 25 мың орынға арттырмақ. Осылайша 2026 жылы олардың жалпы саны 295 мыңға жетеді. Университеттерге қосымша квота алу үшін Оңтүстік-Шығыс Азия елдерімен байланысты кеңейтіп, жатақхана мәселесін шешуге тиіс. Сала мамандары шешімді оң қабылдады. Бірақ егер квота қысқартылатын болса, ғылым ордалары салған инвестициямыз ақталмай қала ма деп алаңдайды. Оппозиция өкілдері шетелдік студенттер санын шектеуді ұсынып отыр. Бірақ сарапшылар бұл Аустралия экономикасына кері әсер етеді, — дейді. Өйткені бұл сала бюджетке жыл сайын ондаған миллиард доллар кіріс әкеледі.

Люк Шихи, Universities Australia ұйымының бас атқарушы директоры:

- Халықаралық білім беру Аустралия экономикасының негізгі қозғаушы күші саналады. Бұл саланың дамуы 250 мың жұмыс орнының ашылуына сеп болды. Ғылыми зерттеулерді қаржыландырып отырмыз. Аустралиялықтардың оқуын субсидиялап, салық жүктемесін азайттық. Шетелдік студенттер туризм мен қонақүй, денсаулық сақтау саласында жұмыс істеп, ел экономикасына үлес қосып келеді. Бұдан бөлек Аустралияның өзге елдермен байланысын нығайтуға ықпал етіп отыр.

Былтыр Ресейде 4 мыңға жуық қазақстандық студент оқыды

Ресейде білім алып жүрген қазақстандықтар көп. Былтыр көрші елдің жоғары оқу орындары 4 мыңға жуық отандасымызға есігін ашқан. Яғни, студенттер саны бойынша Қазақстанның алдында тек Қытай тұр. Ресейдің білім және ғылым министрлігінің мәліметі бойынша, елде 13 жарым мың қытайлық студент оқиды. Осылайша, Қазақстан Орталық Азиядағы көршілерін басып озып, Ресейдің басты академиялық серіктесіне айналып отыр. Бұған бағдарламалардың орыс тілінде оқытылуы, университеттердің Қазақстанға жақын орналасуы, ТМД елдеріне гранттар мен жеңілдіктердің көп бөлінуі себеп, — дейді сарапшылар. Екі жақ арасындағы білім саласындағы ынтымақтастық жылдан жылға нығайып келеді. Сондықтан қазақстандық студенттердің Ресейге ағылуы алдағы жылдары да жалғасады, — дейді мамандар.

Ресейдегі шетелдік студенттер саны

Қытай – 13 687 студент

Қазақстан – 3 972

Өзбекстан – 3 760

Қырғызстан – 3 537

Үндістан – 2 612