Елде өзін өзі банкрот деп жариялауға ниеттілер көбейді. Былтыр 83 мың адамнан өтініш түссе, биылғы үш айдың өзінде 38 мыңға жуықтады, деп хабарлайды 24kz.

Дегенмен, барлық өтініш мақұлдана бермейді. Оған не себеп? Жалпы банкроттықтың қай түрі сұраныста?

Жыл басынан бері елде екі мың адам банкрот деп танылды. «ҚР азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттық туралы» заңының мүмкіндіктерін пайдалануға ниеттілер көп. 2023 жылғы өтініштер 77 мыңнан асса, былтыр 83 мыңға жетті. Ал биылғы үш айда 37 мыңға жуықтаған. Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары Сейілжан Ахметовтың айтуынша, соттан тыс банкроттық рәсіміне сұраныс көп. Оның аясында былтыр 11 мың адам банкрот деп танылды. Биыл 2 мыңнан астам азаматтың өтінімі мақұлданды.

Сейілжан Ахметов, ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары:

- Жүргізілген түсіндіру жұмыстары, сондай-ақ бірқатар заңнамалық өзгерістің арқасында соттан тыс банкроттық рәсімін қолданудан бас тарту саны азайғанын атап өткен жөн. Мәселен, 2023 жылы бас тартқандар саны 63 мыңға жуық болса, 2024 жылы 59 мың құрады.

Банкроттық рәсімдері жетілдіріледі

Өзін банкрот деп жариялап алып, міндеттемелерін орындауға құлық танытпайтындар да кездеседі. Кейінгі кезде кредиторлық ұйымдар тарапынан шағым көбейген. Мемлекеттік кірістер комитеті осы орайда соттарға бес жыл бойы міндетін орындамаған тұлғалардың банкроттығын жою туралы ұсыныс айтты. Жалпы сот банкроттығы рәсімі шеңберінде банкрот деп танылғандар саны артқан. Үш айда 23 адамға осындай мүмкіндік берілді. Борышкердің мүлік сатып алуы, шоттарында міндеттемелердің 30%-тен астамын өтеу үшін жеткілікті соманың болуы банкроттық рәсімдерін тоқтатудың негізгі себебі саналады. Бұл фактілер көбіне қаржы мониторингін жүргізу кезінде анықталады. Мамандар азаматтар тарапынан да банкроттығын жою бойынша өтінім түсетінін айтады.

Сейілжан Ахметов, ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары:

- Рәсімдерді жетілдіру бойынша жұмыстар жалғасып жатыр. Бүгін Мәжілістің қарауында бірінші 2025 жылғы 1 қаңтарға дейін алынған қарыз бойынша реттеуді жүргізетін талап алынып тасталады. Екінші борышкер еш себепті көрсетпей, соттан тыс банкроттық рәсімін өз қалауы бойынша тоқтата алатын болады. Аталған түзетулер ағымдағы жылы іске асырылады деп күтілуде.

Мерзімі өткен қарыз азаймай тұр

Ұлттық банк мәліметіне сүйенсек, ақпанда мерзімі өткен несие көлемі 4%-ке өсіп, 24 млрд теңгеге жуықтады. Мұндай төлемдердің басым бөлігін тұтынушылық несиелер құрайды, екінші орында ипотекалық қарыз тұр. Бұл – 21,5 млрд теңге. Жалпы берешегінен құтылуға асықпайтындардың дені Алматы мен Астанада тұрады. Қос шаһардағы қарыз 280 млрд теңгеге тең.