Қазақстан мен Жапония билігі 14 құжатқа қол қойды. Серіктестікке серпін беруге қос тарап та қызығып отыр.

Токиодағы ресми сапардың алғашқы күнінде Қасым-Жомарт Тоқаевтың жұмыс кестесі тығыз болды. Президент Күншығыс елінің түрлі деңгейдегі саясаткерлерімен жүздесті, әрі сол жерде еңбек ететін қазақ жастарымен де әңгімелесті. Алакеуімнен басталып, кешке дейін созылған саяси кездесулерді Жапония тарихындағы алғашқы әйел премьер-министр Санаэ Такаичимен болған келіссөз түйіндеді.

Экономикасы қуатты, технологиясы тұрақты — Жапония. Бұл халық Шығыс Азияда орналасқан шағын аралды өркениеттің ордасына айналдырды. Күншығыс елі консервативті һәм прогрессивті көзқарасты ұштастыра білді. Нәтижесінде жапон мәдниеті жаһанға мәлім, ал инновациясына әлем мұқтаж. Өркендеудің төте жолын тапқан халықтан біздің де аларымыз мол. Сол үшін Президент делегациямен бірге Токио сапарына 40 құжат дайындап әкелген. Қасым-Жомарт Тоқаевтың жұмыс кестесі Император сарайынан басталды.

Кездесуде тараптар жылы қауышып, екеуі де байланысты жаңа деңгейге шығаруға бейіл екенін растады. Кейін әлеуетті бағыттарды талқылап, тарқасты. Жапондарда Омотэнаси деген философия бар. Кез келген қонақты есепсіз сыйлып, оған шын ықыласпен қамқор болу дегенді білдіреді. Келіссөзден кейін қонақжай халықтың императоры Қасым-Жомарт Тоқаевтың құрметіне ресми қабылдау өткізді. Саясаткерлер емен-жарқын кездесуден кейін жылы қоштасты.

Қонақжайлық мұнымен бітпеді. Жапондар Президент сапарына тыңғылықты дайындалған. Император сарайынан кейін Қасым-Жомарт Тоқаевты Мейджи Джингу ғибадатханасы күтті. Бұл кешен 1920 жылы салынған. Киелі орын саналады. Ғимарат Жапонияны әлемнің дамыған елдерінің біріне айналдырған император Мейджиге арналған. Кешенмен танысқан соң Мемлекет басшысы Құрметті қонақтар кітабына жазба қалдырды.

Ал бұл Күншығыс елінде жүрген өзіміздің қаракөздер. Жапонияда еңбек ететін қазақ көп. Мемлекет басшысы отандастармен арнайы кездесіп, әңгімелесті. Сөз арасында Жапония сияқты дамыған елдің тәжірибесін зерделеу маңызды екенін айтты.

Қасым-Жомарт Тоқаев, Қазақстан Республикасының Президенті:

- Жапон тарапы бұл сапарға үлкен мән беріп отыр. Бүгін кешке таман премьер-министрмен кездесем, жақсы қарсы алып жатыр. Сондықтан ынтымақастығымыздың келешегі зор болатынына күмәнім жоқ.

Қазақ жастарының көбі ғылым-білім саласында еңбек етеді. «Осы салаға екпін беретін мемлекеттен тәжірибе жинап жүрміз», — дейді олар.

Мұғалімдерге арналған бағдарлама бойынша, Жапонияның білім жүйесімен танысып, тәжірибе жинақтауға келдім. Болашақтың іргетасы жастар демекші, қазақстан-жапония қатынасын фундаменттен бастап бекітуге ниеттіміз.

Ал жұмыс кестесінің негізгі бөлігі кешке жоспарланған. Келіссөз үстелінде Санаэ Такаичи күтіп отыр. Қасым-Жомарт Тоқаев бас кеңсеге кірмес бұрын Жапония Парламентіне соқты. Мұнда Қазақстанмен достық лигасының мүшелермен кездесті. Астана мен Токио арасындағы тауар айналымы былтыр 2 млрд долларға жеткен. Бұл – Жапонияның Орталық Азия мемлекеттерімен жалпы сауда көлемінің 70 пайызынан астамы. Оған қоса Жапония Қазақстандағы ірі инвестордың қатарына кіреді. Көлік-логистика, энергетика, ауыл шаруашылығы сынды салаларда нақты жобалар бар. Кешкі кездесуде талқыланатын тақырыптардың бір парасын Президент осы кездесуде айтты. Бұл келіссөз саяси һәм экономикалық байланысты жандандыруға жол ашады деген сенім білдірді.

Ал бұл Жапония Премьер-министрінің офисі. Сапардың қалай аяқталатыны осы ғимараттағы кездесудің нәтижесіне тікелей байланысты. Премьер-министр кеңсесінде көк ту қойылған, ал жаңадан сайланған Санаэ Такаичи Президентке иіліп, ілтипат көрсетті. Үлкен саясатта кездейсоқтық болмайды. Жапон тарапының тыңғылықты дайындығы бекер емес. Аймақтың көшбасшысымен көп салада табысты байланыс орнатуға болады.

Ресми рәсімдерден кейін саясаткерлер келіссөзге кірісті. Екеуі де сөзін ризашылықтан бастады. Қасым-Жомарт Тоқаев бұл сапарды екі ел қатынасының жаңа кезеңіне балады. Оған қоса Жапонияны Азиядағы уақыт тезінен өткен сенімді серіктес санаймыз деді. Алда «Орталық Азия – Жапония» форматындағы отырыс өтеді. Саясаткерлер осы форумға да айрықша тоқталды.

Қасым-Жомарт Тоқаев, Қазақстан Республикасының Президенті:

- Сыртқы істер министрлері деңгейіндегі алғашқы кездесу Астанада өтті. Бүгінде мұндай кездесулердің кеңінен танылғаны соншалық, ірі мемлекеттердің көбі «Орталық Азия плюс» платформасын құптайды. Бірақ Жапония бұл диалог алаңының алғашқы бастамашысы және негізін қалаушы болып қала береді.

Қос тарап та ынтымақтастықты дамытуды құп көріп отыр. Санаэ Такаичи Қазақстанды заң үстемдігіне негізделген еркін әрі ашық әлемдік тәртіпті нығайту ісінде стратегиялық серіктес ретінде қарастырамыз деді.

Санаэ Такаичи, Жапония премьер-министрі:

– Сізбен жүздескеніме қуаныштымын. Осыдан 21 жыл бұрын Сыртқы істер министрлерінің «Орталық Азия + Жапония» форматындағы алғашқы жиыны өткен еді. Оған Өзіңіз төрағалық еттіңіз. Бүгін, міне, осы форматтағы мемлекет басшыларының кездесуіне Президент лауазымында қатысқалы отырсыз. Өзара тиімді қарым-қатынасты одан әрі дамыту үшін Сізбен тығыз ынтымақтастықты жалғастыруға ниеттіміз.

Келіссөзден кейін Қасым-Жомарт Тоқаев пен Санаэ Такаичи Бірлескен мәлімдеме қабылдады. Ал екі елдің ресми делегация мүшелері 14 құжатқа қол қойюға келісті.

Жапония — әлемдегі экономикасы мықты алғашқы 5 елдің қатарына кіреді. Бұл — Қасым-Жомарт Тоқаевтың Токиоға Президент ретіндегі алғашқы сапары. Алда ауқымды кездесулер күтіп тұр. Құны 3,7 млрд доллардан асатын келісімдерге қол қойылады. Ірі жергілікті бизнес өкілдерімен кездесу өткізіп, 40-тан астам құжатқа қол қою жоспарланған.

Авторы: Бекзат Аманов