Ақмолалық диқандар мемлекеттен өтемақы ала алмай жүр, деп хабарлайды 24kz.

Былтыр олардың алқаптарын бұршақ тып-типыл еткен. Арнайы комиссия құрылып, залал көлемі анықталса да, әлі күнге көк тиын төленбеген. Бұған заң нормаларындағы қайшылық себеп.

Серік Селеубайұлы тыңдап қайтты.

- Ақмолалық фермерлер былтырғы тамызды қорқынышпен еске алады. Бұл күні Атбасар ауданында ірі бұршақ жауып, егістіктерін тып-типыл еткен. Әсіресе, Тельман ауылдық округінің диқандары қатты зардап шекті. Ішінде ала жаздай еткен еңбегі далаға кетіп, барынан айырылғандар да бар. Солардың бірі – Қалихан Смайылов. Қожалықтың 340 гектар алқабы толық бұршақтың астында қалған.

Қалихан Смайылов, шаруа қожалығының иесі:

- 12 млн теңге шығынды санадық. «Өтемақы береміз» деген әкімдік. Облыс әкімдігі, аудан әкімдігі. Он ай болды. Әлі ешқандай төлем болған жоқ. Кеше бізге «төтенше жағдайдың толық күшін жоямыз», деп айтты. Біз енді сотқа береміз.

Бұл диқандардың мойнында берешегі бар. Бірі техниканы лизингке, бірі тыңайтқышты несиеге алған. Өтемақы берілмесе, біразы банкрот атануы мүмкін. «Қазірдің өзінде жабылып қалған қожалықтар бар», - дейді олар.

Анатолий Волков, аудандық шаруа қожалықтары қауымдастығының төрағасы:

- Сонда бұршақ 19 мм болса, егістікке зиян келмей ме? Біздің егістіктер тып-типыл болды. Диқандардың еңбегі далаға кетті. Ең көп зардап шеккендердің бірі – Жмуриннің қожалығы. Оның 450 гектар алқабынан түк қалған жоқ. Оған несие берген «ҚазАгроҚаржы» ұйымы күнде хабарласып, қорқытқан соң ол шаруашылығын жауып тастады. Мекеме субсидиясын қайтартып, жарты құнын төлеп қойған комбайнын да тартып алды.

Шаруалар мәселенің мәнін сұрап әкімдікке барды. Аудан басшылығының айтуынша, арнайы құрылған комиссия алдыңғы шешімнің күшін жойған. «Былтыр жарияланған төтенше жағдай заң талаптарына сай емес», - дейді атқамінерлер.

Әли Бегалинов, Атбасар ауданы әкімінің орынбасары:

- Біз Тельман округінде жергілікті деңгейдегі төтенше жағдай жариялап, келген залал көлемін анықтау үшін комиссия құрдық. Зардап шеккен 6 қожалыққа 122 млн теңге шамасында өтемақы берілуі керек еді. Үш фермердің алқабы 100% жарамсыз боп қалған. Алайда аудандық төтенше жағдайлар басқармасы төтенше жағдай заң талаптарына сай жарияланбағаны жөнінде хат жіберіп, шешімнің күшін жоюды ұсынды. Біз қайта комиссия құрып, ауылдық округ әкімдігіне төтенше жағдайды алып тастауға кеңес бердік.

Ал, аудандық кәсіпкерлер палатасы филиалының басшысы заңда кілтипан бар деп есептейді. Себебі, төтенше жағдай бойынша құрылған комиссия шаруалардың зардап шеккенін, егінге залал келгенін толық дәлелдеген.

Роза Тасмағамбетова, «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы атбасар аудандық филиалының директоры:

- Біз Төтенше жағдайлар басқармасынан келген хатты талдадық. Онда көрсетілген заң талаптары мен басқа нормалардың қайшылығы бар деп ойлаймыз. Бізде табиғи сипаттағы төтенше жағдай орын алды. Хатта бұршақтың көлемі 20 мм болуы керек екені көрсетілген. Ешкім жауын кезінде бұршақтарды сызғышпен өлшеп отырмайды ғой. Егіске залал келгені рас. Шаруалар зардап шекті. Оның барлығын хаттамада көрсеттік. Сондықтан жергілікті деңгейдегі төтенше жағдай жариялау туралы шешімді жою дұрыс емес.

Зардап шеккен диқандар енді өтемақыны сот арқылы талап етпек. Себебі, олар биылғы тұқымның өзін қарызға алып отыр. Мемлекеттен жәрдем берілмесе түскен ауыртпалықты өздері еңсере алмайды.

Авторлары: Серік Селеубайұлы, Қанат Махмұтов