Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова мәжілісте міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру мәселелері бойынша түзетулерді таныстырды, деп хабарлайды Денсаулық сақтау министрлігіне сілтеме жасаған KAZ.NUR.KZ.

Министрлік мәліметіне сәйкес, 3,5 млн қазақстандық МӘМС жүйесінен тыс қалып отыр, оның ішінде 2,3 млн тұрғын — өмір сүру деңгейі қолайлы және қанағаттанарлық деңгейдегі азаматтар, ал 1,2 млн тұрғын – табысы төмен, отбасының базалық қажеттіліктерін әрең жабатын азаматтар.

Жарналар базасының жоғарғы шегін 10 ЕТЖ-дан 50 ЕТЖ-ға дейін арттыру

"МӘМС жүйесінің қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап МӘМС жүйесіне жарналарды есептеу үшін базаның жоғарғы шегін арттыру ұсынылады (10-нан 50 ЕТЖ-ға дейін)", — делінген министрлік ұсынысында.

Министрлік ақпаратына сенсек, салық салынатын базаның жаңа шегін енгізу жарғы жүйенің әділдігін арттырады: қазір табысы жоғары адамдар пропорционалды түрде аз төлейді.

"Шара МӘМС-тің қаржылық тұрақтылығын нығайтып, 2026 жылы қосымша 234 млрд теңгені қамтамасыз етеді", — делінген министрлік есебінде.

Құзырлы мекеме ұсынысты халыққа түсінікті ету мақсатында сандар арқылы мысал келтірді.

Министрлік ұсынған сандар

Қазір:

орташа жалақысы 300 мың теңге болатын қызметкерлер МӘМС жарнасын 6 мың теңге немесе табыстың 2% деңгейінде төлейді.

Орташа жалақыдан 5 есе жоғары 1,5 млн теңге кіріс кезінде 10 ЕТЖ (850 мың теңге) жоғарғы шегі іске қосылады, сондықтан жарна 17 мың теңгеден немесе табыстың 1,1%-нан аспайды.

Орташа жалақыдан 10 есе жоғары 3 млн теңгедегі табыстан МӘМС жарнасы 17 мың теңгеге немесе табыстың 0,6%-на тең болып қалады.

Өзгерістерден кейін:

МӘМС жарналарын есептеу үшін соманың жоғарғы шегі ЕТЖ мөлшерін ескере отырып, мысалы, 2024 жылға 4,2 млн теңгені құрады және ең жоғары аударымдар 85 мың теңгені құрайды.

Мысалы: қазіргі уақытта МӘМС жарналарын төлеу кезінде 850 000 теңгеден жоғары жалақы алатын адамдарда табысқа пропорционалды арақатынастағы жүктеме төмен болады. Мысалы, 150 000 теңге мөлшерінде жалақы алатын ауруханадағы санитар дәрігер табысқа пропорционалды түрде МӘМС-ке 2% төлейді. Сонымен қатар 4 250 000 теңге алатын адам табысқа пропорционалды қатынаста МӘМС-ке 0,4% төлейді.

"Бұл жағдайда әлеуметтік теңдік пен әділеттілік қағидатын сақтау туралы айту мүмкін емес", — дейді министрліктегілер.

Бұл шара қанша қазақстандыққа әсер етеді?

МӘМС жарналары кірісі 4 млн 250 мың теңгеден асатын 2,3 мың қызметкер үшін ғана бес есе ұлғаяды. Бұл елдегі барлық жалдамалы жұмысшының 0,04%-ын құрайды.

Жалпы, бұл норма 850 мың теңгеден астам табысы бар жалдамалы қызметкерлердің 9%-на әсер етеді. Жұмысшылардың 91%-ы үшін ештеңе өзгермейді, дейді министрлікте.