Еліміздің түкпір-түкпірінен келген 120-дан аса белсенді әйел «Amanat» партиясының Әйелдер қанаты ұйым­дастырған «Әйелдер – жасам­паз көшбасшылар» атты саяси көшбасшылық бағытындағы оқу курстарына қатысты. Кеше олармен Мәжіліс спикері, партия төрағасы Ерлан Қошановпен кездесті.

Кездесуді аша отырып, Ерлан Қошанов жиналғандарды 8 наурыз – Халық­аралық әйелдер күнімен құттық­тады. Ол Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың ауқымды саяси реформаларының арқасында елде гендерлік теңдікті қамтамасыз ету және отбасылық құндылықтарды нығайту мәселелері сапалы жаңа деңгейде шешіліп жатқанын атап өтті.

«Мемлекет басшысы II республикалық мәслихат депутаттарының форумында атап өткендей, өкілді билік органдарындағы әйелдердің саны өсті, сондай-ақ әйелдердің әртүрлі салалардағы бастамалары жан-жақты мемлекеттік қолдауға ие болып жатыр. Партия мүшелерінің шамамен 60%-ын әйелдер құрайды. Бүгінгі таңда жаңа сая­си жағдайларға қарамастан, «Amanat» партиясы өз позициясын нығайтып келеді. Біздің Әйелдер қанаты партия мен әйелдер қауымдастығы арасындағы шынайы көпірге айналды. Бұл әрбір белсенді әйелдің даусы естіліп, оның идеялары жүзеге асатынына кепілдік береді. Сонымен қатар Әйелдер қанаты қоғамдық-саяси пікірталастарға әртүрлі көзқарас пен тереңдік қосып отыр», деді ол.

Е.Қошанов сондай-ақ «Amanat» партиясының Әйелдер қанаты мүшелері заң шығару жұмысына белсене қатысып жүргенін атап өтті. Мәселен, олардың ұсыныстары әйелдердің құқықтарын қорғау және балалардың қауіпсіздігін қамта­масыз ету мәселелері бойынша заң жоба­сын әзірлеу кезінде ескерілді. Бұл заң толық күшіне енді, бүгінде осы саладағы қыл­мыстық құқық бұзушылықтар едәуір азайды, тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы шағымдар саны үштен бірге қысқарды, ел бойынша 69 дағдарыс орталығы мен баспана ашылды. Бұған қоса бүгінде депутаттар талқылап жатқан психологиялық қызмет туралы заң жобасына да көшбасшы әйелдер тарапынан орынды түзетулер енгізілді.

Бұған қоса партия төрағасы әйелдердің құқықтарын бұзғаны үшін заңнаманы қатаңдатудың маңыздылығына назар аударды. Кейінгі уақытта «қалыңдық ұрлау» дәстүрін желеу етіп, кейбір жастар жас қыздардың құқықтарын бұзып, оларды еркінен тыс некеге тұрғызып жатыр. Бұл мәселеге Мемлекет басшысы Атырауда өткен Ұлттық құрылтай отырысында ерекше назар аударды. Сондықтан депутаттар «некеге мәжбүрлеу» үшін қыл­мыстық жауапкершілікті енгізу нормаларын ұсынды. Бұл ретте Мәжіліс депутаттары Әйелдер қанатынан да ұсыныстар күтеді.

Мәжіліс спикері Әйелдер қанаты алдында тұрған бірқатар жаңа міндетті де белгіледі. Атап айтқанда, «Tomiris» жобасының ауқымын кеңейтіп, болашақ көшбасшыларды студенттік кезден бастап дайындауға назар аудару қажет. Ол үшін жоғары оқу орындарымен ынтымақтастық орнату керек, әсіресе саясаттану және әлеуметтік мамандықтардың әлеуетіне көңіл бөлу маңызды. Сонымен қатар жобаға қатысушыларды талдамалық жұмысқа белсенді тарту және әйелдер кәсіпкерлігін қолдауды күшейту керек.

Е.Қошанов әйелдердің жұмысқа орналасуы мен өзін өзі дамыту мүмкіндіктерін кеңей­тудің, сондай-ақ олардың эконо­ми­каға, саясатқа және басқа да сала­ларға белсенді қатысу мәдениетін қалып­тастырудың маңыздылығын атап өтті.

Іс-шарада сондай-ақ Конституция­лық сот төрағасы Эльвира Азимова, Мәде­ниет және ақпарат министрі, Прези­дент жанын­дағы Әйелдер істері және отбасылық-демо­графиялық саясат жөніндегі Ұлттық комиссия төрайымы Аида Балаева, Қазақстандағы Конрад Аденауэр қоры өкілдігінің директоры Виктор Франк сөз сөйледі.

А.Балаева өз сөзінде елімізде әйелдер­дің өзін өзі дамытуына және елдің дамуына үлес қосуына мүмкіндік беретін жүйелі шаралар жүзеге асырылып жатқанын атап өтті. Оның айтуынша, мемлекеттік қызметшілердің 56%-ға жуығы әйелдер болғанымен, олардың басшылық лауазымдардағы үлесі 40%-дан төмен екен. Қазіргі таңда облыстар мен республикалық маңызы бар қалалар әкімдерінің орынбасары қызметін небәрі тоғыз әйел атқарып отыр. Министрліктердегі жағдай да ұқсас – 21 министрліктің ішінде вице-министр қызметін бар болғаны сегіз әйел атқарады, бұл орталық және жергі­лікті атқару­шы ор­гандардағы негізгі лауазым­дар­дың небәрі 7-10%-ын құрайды. Бұл ретте Мә­дениет және ақпарат министрі тәжірибесі мол де­партамент директорлары мен коми­тет төрағаларын орталық және жергілік­ті атқа­ру­шы органдардағы негізгі лауазым­дарға жоғарылату маңызды екенін алға тартты.

«Кадрларды іріктеуге жүйелі түрде қарау қажет және кәсіби әрі мансаптық өсуге лайықты мамандарды мақсатты түрде анықтау керек. Ұлттық комиссия «Amanat» партиясының әйелдер қанатымен бірлесіп, мемлекеттік қызметтегі әйелдердің сапалық құрамына терең талдау жүргізіп, оларды мемлекеттік қызметте жоғарылатуға қатысты ұсынымдар әзірлеуді ұсынамын. Мен статистикалық көрсеткіш үшін жасанды түрде жоғарылатуға қарсымын. Керісінше, бұл механизм тәжірибесіне, беделіне, кәсіби құзыреттілігі мен жеке қасиеттеріне сай ең үздіктерді анықтауға мүмкіндік береді», деді А.Балаева.

Сонымен қатар ол әйелдерге арнал­ған кеңес беру орталықтарын құруды ұсынды.

«Тағы бір маңызды мәселе – әйелдерге арналған бірыңғай консультациялық орталықтың болмауы. Иә, бүгінде тұрмыс­тық зорлық-зомбылыққа ұшыраған неме­се қиын жағдайға тап болған әйел­дерге көмек көрсететін орталықтар бар. Алайда мем­лекеттік қызметке немесе ква­зи­мем­лекеттік секторға қалай орналасуға болатынын түсіндіретін арнайы орталықтар жоқ. Сондықтан қоғамдық қабылдау бөлімдерінің әлеуетін пайдалана отырып, олардың жанынан жұмысқа орналасу тәртібі мен бас­қа да маңызды мәселе­лер бо­йынша ке­ңес беретін арнайы кабинет­тер ашу­ды ұсы­намын. Мемлекеттік қызмет­ші­нің басты мис­сиясы – өз қызметтік міндет­терін жа­уап­­кер­шілікпен әрі адал орындау. Мемле­кет­тік қыз­меттің барлық сатысынан өткен адам ретін­де айтарым, өміріңді мем­ле­кет­ке қыз­мет етуге арнау – бұл темір­дей тәр­­тіп, жо­ғары жауапкершілік және бар күш-жі­ге­рің­ді сарп ету деген сөз. Бұл – үл­кен мәр­­­тебе. Мемлекеттік мүддені жоғары қо­­йып, өз уа­қытың мен отбасыңның мүд­десі­­­нен бас тартуға дайын болуды талап етеді. Өз кә­сі­біңді шексіз сүю – бұл жолдың басты шарты. Сондықтан бұл жолды саналы түр­де таңдау қажет», деп министр сөзін қорытындылады.

Бұдан кейін өңірлерден келген қаты­су­шылар өз жобалары туралы баян­дап, әйелдер көшбасшылығын дамыту жөнін­де ұсыныстарын жеткізді. «Amanat» партия­сының Ақтөбе облыстық мәслихатындағы фракциясының жетекшісі Күлпар­шын Айдарханова ауыл жастарына өз әлеуе­тін ашуға және жеке кәсібін бастауға көмек­тесе­тін «Дем» жобасы туралы айтып берді. Жамбыл облысының Әйелдер күштері альян­сының төрайымы Әмина Қайназарова кәсіпкерлікті жаңа бастаған әйелдер үшін 3-5 жылға салық жеңілдіктерін енгізуді ұсын­ды. Атырау облысы Қамысқала ауылдық округі­нің әкімі Рафиғат Тәжиденова кәсіпкер­лік қызмет үшін жер телімдерін бөлу тәрті­бін жеңілдетуді және бос үйлерді ком­мер­циялық нысандарға айналдыруды ұсынды. «IteachMe» қорының дирек­торы Захира Бегалиева цифрландыру мүмкіндіктері туралы айтып, оның ерекше қажеттіліктері бар адамдарға үйден жұмыс істеуге жол ашатынын атап өтті. Петропавлдық «Sensitive» ансамблінің көркемдік жетекшісі Ольга Ростовщикова есту қабілеті төмен және мүлде естімейтін балаларды әлеуметтендіру жобалары жайында бөлісті. Ал Шығыс Қазақстан облысынан келген, 30 жылдық мемлекеттік қызмет тәжірибесі бар Галина Пахомова адамдармен жұмыс істеудегі кәсіби тәжірибесі және күрделі жобаларды жүзеге асырудағы жетістіктерімен бөлісті.