Ақтөбе облысында Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан жалғыз ардагер қалды. Ақсақал биыл 101 жасқа толған. Хромтау қаласында тұрып жатқан Василий Грецкий «Қызыл Жұлдыз», ІІ дәрежелі «Отан соғысы» ордендерінің иегері. Украина мен Беларусьтен бастап Еуропаның жартысын Гитлер басқыншыларынан азат етуге қатыстан.

Белорусь жерінде дүниеге келіп, кейін Қазақстанға жер аударылған қария 18 жасында қан майданға аттанған. Қызыл армияның қолбасшылары жоспарлаған «Багратион» операциясын жүзеге асырған миллиондаған сарбазбен бірге туған елін азат етті. Батыс Буг өзенінде болған кескілескен шайқастың куәгері.

Василий Грецкий, соғыс ардагері:

- Мен атты әскер қатарында болдым. Беларусь, Польша, Чехословакия, Венгрия жерлерін фашист басқыншылардан азат еттік. Жеңіске жететінімізге кәміл сендік.

Василий Грецкийдің отбасы сталиндік солақай саясаттың құрбаны. «Кулак» деп күйе жағып, әкесін сібірге айдап, анасы мен шиіттей балаларды Қазақстанға жер аударған. Бала күнінен еңбекке ерте араласқан ардагер тек 12 жасқа келгенде әріп таниды. Кәмелетке толған бетте соғысқа аттанды. Қарша бораған оқ пен оттың ортасында болған қария соғысты еске алмауға тырысады. Тіпті естелік суреттерді де сақтамаған.

Василий Грецкий, соғыс ардагері:

- Мен өскелең ұрпаққа бейбіт күнді бағалаңдар дегім келеді. Сұм соғыс қайталанбасын. Немере-шөберелеріміз ашық аспан астында өмір сүргенін қалаймын. Бейбітшілік орнауы үшін достық деген қасиетті ұғымды да бағалай білуіміз керек.

Ғасыр жасаған ақсақал туған күнін жылына үш рет атап өтеді. Анасы сәуір айында, пасха мерекесі қарсаңында дүниеге келгенін айтқан. Алайда туу туралы куәлігінде 1924 жылдың 1 қаңтары деп жазылған. Ал 3 бала, 6 немере, 10 шөбересі атамыздың туған күні 9-шы мамыр деп Жеңіс күні құттықтауды дәстүрге айналдырған.

Мансұр Есқожин, Айнадин Молдабеков, Айбек Даутов

Upd: 20.03.2025, 20:17