Жасанды интеллект АҚШ пен Қытай арасында соғыс бола қалса, қайсысы жеңетінін айтты.

Америкалық барлау қызметі ҚХР-дың көп ұзатпай, Тайваньның қашық жатқан аралдарын басып алу жоспарларын жүзеге асыра бастауы мүмкін екенін ескертті. Бейжің бұл ақпаратты растамады.

Дегенмен, соңғы жылдары тайваньдық өңірдегі шиеленіс жаңа белеске шықты. АҚШ барлау қызметінің жаңа есебінде айтылғандай, "Қытай Тайбэйге қысым жасау құралы ретінде, сондай-ақ аймақтағы өз позициясын нығайту мақсатында Цзиньмэнь мен Мацу сияқты Тайваньның стратегиялық маңызды аралдарының жанында әскери қуатын өрістетуді қарастыруы ықтимал".

Статдеректерге сәйкес, Қытай халық республикасынан айырмашылығы, жай ғана "Қытай республикасы" деп бейресми аталатын Тайвань халқының басым көпшілігі басты аралда шоғырланған. Соған қарамастан, шалғайдағы Цзиньмэнь мен Мацу архипелагтары стратегиялық рөлге ие. Олар кімнің бақылауында болса, Тайвань шығанағын да сол бақылауында ұстайды.

Құрлықтық үлкен Қытайдан небары 2 шақырым жердегі қос арал тарихи түрде коммунистік Қытай мен демократиялық Тайваньды ажыратып тұрған сызықтың шекарасында орналасқан.

"Егер оларды өз қолына көшірсе, Бейжің осы арқылы Тайбэйге қысым жасауға кірісе алады. Сонымен бірге, теңіз жолдарының тізгіні де ҚХР-ге көшеді. Бұл экономикалық және әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін маңызды", – дейді батыстық ақпарат құралдары.

Америкалық сарапшылар Тайваньды оқшаулап тастау үшін Қытайдың кең арсеналға ие екеніне назар аудартты. Мысалы, ол әуе және теңіз блокадасын ұйымдастыра алады. Барлық аралдарға бір мезгілде үстемелете соққы беруі мүмкін. Шағын аралдарды тез басып алуы ықтимал.

АҚШ Тайваньның оқшауланып, аралда қамалып қалуына немесе қарсыластың қолына көшуіне жол бере алмайды. Өйткені Американы, жалпы Батысты жоғары технологиялармен, соның ішінде барлық дерлік ақылды техникада қолданылатын жоғары сапалы чиппен Тайвань қамтамасыз етіп отыр. Оның бәрінен айрылса, АҚШ дағдарады.

Америкалық барлаушылар Тайваньды ҚХР-ға қосып алу үшін Бейжің дипломатиялық, ақпараттық және әскери жан-жақты қысымын жалғастыратынын болжады. Сондықтан өңірге өз әскери теңіз күштерін аттандырып, күшейтіп жатқан АҚШ пен оның одақтастары аймақтағы ахуалдың дамуын бақылап, үн қатудың ықтимал сценарийлерін дайындауда.

Өзара ресми әскери келісімдердің жоқтығына қарамастан, Вашингтон Тайваньның тәуелсіздігін қорғауға дайындығын бірнеше рет жариялады. Мысалы, Американың Тынық мұхиттағы стратегиялық әскери базасы – Гуам Қытайға қарсы әлеуетті әскери операциялардың шешуші плацдармы ретінде дайындыққа келтірілуде.

Батыс ақпарат құралдарының мәліметінше, Қытай соңғы жылдары Тайваньның айналасындағы әскери белсенділігін күрт арттырды. Кең ауқымды әскери жаттығуларын тоқтаусыз жүргізуде, қаһарлы кемелері және әскери ұшақтары үнемі Тайвань шығанағының ортаңғы сызығын кесіп өтіп, шекараны бұзады.

Бұған жауап ретінде Тайвань қорғаныс мүмкіндіктерін нығайтуда, жаттығулар өткізіп, қару-жарағын жаңғыртуда. Ел Украинадағы соғысты зерделеп, майдан даласына жауынгерлерді емес, дрондар мен түрлі роботтарды аттандыруға әзірленіп жатқан көрінеді.

Онсыз болмайды: ҚХР-дың халқының саны былтырдан бері 1,39 миллионға азайғанымен, қазіргі кезде 1 млрд 408 млн адамды құрайды. Ал, Тайваньда 24 миллиондай ғана тұрғын тұрады.

Осы орайда жасанды интеллект егер АҚШ пен ҚХР арасында соғыс бола қалса, оның қайсысы жеңімпаз шығатынын жеткізді. ChatGPT-ден бұл туралы "Oboz.UA" тілшілері сұрады.

Бұған жауап берген жасанды зерде қос супердержаваның әскери қақтығысының ықтимал сценарийлерін ұсына келе, бұл қанды қырғыннан ешқайсысы ұтпайтынын ескертті.

ЖИ мұнда әскери, экономикалық, технологиялық, геосаяси, демографиялық және психологиялық факторларды ескеру қажеттігін қаперге салды. Мысалы, мықты идеология және ақпараттық оқшаулану нәтижесінде (Қытайда тек қытайлық әлеужелілер жұмыс істейді), ҚХР халқы өз көшбасшысының айналасында бірігіп, ұрыс салуға тас-түйін дайын. Ал, сайлау науқанында НАТО-дан шығуды ұсынған Трампты сайлаған Америка халқы өзге мемлекеттер үшін өзгелермен соғысуға мүлдем дайын емес.

ChatGPT "сәуегейлік" жасай алмайтынына, тек аналитикалық сценарийді ұсынатынына назар аудартты. ЖИ екі елдің әлеуетін салыстырды.

Біріншіден, қорғаныс бюджетінің көлемі бойынша АҚШ айтарлықтай басымдыққа ие: 2024 жылы Вашингтон армиясына 880 млрд доллар, Бейжің – шамамен 225 млрд доллар ғана бөле алды. Таяуда Трамп ел тарихында болмаған ауқымда қаруланудың басталуына анонс жасады.

Екіншіден, екі елдің ядролық қуатын салыстырса, Американың мерейі үстем: оның ядролық әлеуеті 3 700 оқтұмсықтан асады. Өткен айда ол әлемде теңдесі жоқ жаңа, құпия ядролық қаруын табысты сынақтан өткізді. Ал, Қытайдың ядролық арсеналы небары 500-дей оқтұмсықтан тұратын көрінеді. Алайда Бейжің де бұл қуатын үздіксіз ұлғайтуда.

Үшіншіден, АҚШ-тың одақтасы көп. Оның жағында бүкіл НАТО елдері, Жапония, Оңтүстік Корея, Австралия, Жаңа Зеландия және басқасы. Ал, ҚХР-ді соғыста Ресей, Солтүстік Корея және Иран шартты түрде қолдауы мүмкін.

Төртіншіден, теңіз флоты бойынша Қытай алға озады. Ол кеме саны жөнінен әлемдегі ірі елдердің бірі. АҚШ теңіз флотын біршама қысқартты, есесіне, америкалықтардың "авианосецтері" көбірек. Оларсыз соққылаушы ұшақтар қияға дейін жете алмайтыны белгілі.

Бесіншіден, киберсоғыс жүргізу мүмкіндіктері жөнінен қос тарап өте ғаламат әлеуетке ие. Бірақ Құрама Штаттар компьютер және басқа жабдықтар тұрғысынан қытайлық компоненттерге біршама тәуелді.

Алтыншыдан, экономикалық әлеует бойынша Америка Қытайдан шамамен екі еседей алып. АҚШ экономикасы 26 трилллион долларға, ал, Қытай экономикасы – 17 триллион долларға тең.

Жетіншіден, қос супердержава да бір-бірінен оза, жасанды интеллект, жерсеріктері, ғарыштық технологиялар және басқасымен тез қаруланып, оларды үнемі дамытуда.

Осы және басқа критерилер гипотетикалық соғыс барысына және оның қорытындысына азды-көпті ықпал етеді. Әйтсе де, ЖИ қос алпауыт арасында кең ауқымды соғыс боларына сенбейді.

"Ары кетсе, Тайваньның немесе Оңтүстік-Қытай теңізінің айналасында "шектеулі өңірлік қақтығыс" туындайды деп болжауға болады. Қарулы күштердің барлық түрлерін, соның ішінде ядролық қаруды қолдана отырып, АҚШ пен ҚХР арасында толық ауқымды соғыстың болуы неғайбыл, бұл мүмкіндік өте аз. Алайда егер Қытай Тайваньды күшпен қосып алуға шынымен талаптанса, АҚШ амалсыз, өз стратегиялық мүдделерін қорғауы үшін Тайбэй жағында әскери іс-қимылдарға араласуға мәжбүр болады", – деп тұжырымдады ChatGPT.

Оның болжамынша, мұндай жағдайда бұл шиеленіс барлық тарапты аздырып-тоздыратын ұзақ соғысқа соқтыруы ықтимал.

ЖИ бұл жағдайда АҚШ-тың артықшылығына – авиацияны тасымалдаушы кемелерінің көптігін, яғни, логистиканы, барынша қашыққа ұшып, бомбалай алатын ең соңғы буындағы авиациясының барын, сондай-ақ осы өңірдегі Жапония мен Оңтүстік Корея сияқты мықты одақтастарын қосты.

Ал, Қытайдың "көзірлеріне" майданға барынша жақын орналасуы, мобилизациялық әлеуетінің молдығы және зымыран әлеуеті жатады. Қытайда зымырандар, снарядтар және басқасы бүкіл НАТО елдерін қоса алғандағыдан да көп болуы мүмкін.

"Нәтижесі: бірде-бір ел тез жеңіске жете алмайды. Қақтығыс созылмалы сипат алады, барлық тарап үлкен шығын шегеді. Әуе және теңіздегі тайталасқа жаппай кибершабуылдар, блокадалар, санкциялар, жерсеріктер шайқасы және басқасы қосылады. Эскалацияның ядролық фазаға дейін жету ықтималдығы төмен, бірақ бар. Қос елдің экономикалары коллапсқа тап болады. Әлемдік дағдарыс орнайды, миллиондаған адам өледі. Ақыры күйреп тынбау үшін дипломатиялық бітімге келуге мәжбүрленеді", – деп түйді ChatGPT.

Егер бәрін бітіммен шешу керек болса, соғысты бастаудың да қажеті болмаса керек.