Мұндай фактілер расталған жағдайда, кінәлілер анықталуы тиіс, дейді депутат.

Мәжіліс депутаты Азат Перуашев сирек металдарды игеруде ұлттық мүддені қорғау керек екенін айтты, деп хабарлайды inbusiness.kz сайты.

Мәжілісмен Антикор төрағасының атына депутаттық сауал жолдады.

"Қазақстанда сирек жер металдарының, оның ішінде жоғары технологиялық өнеркәсіп үшін стратегиялық маңызы бар лантан, церий, иттрий және басқалардың айтарлықтай қоры бар. Сирек жер металдары жаһандық экономикадағы "жаңа мұнайға" айналып, олардың болуы әлемдегі күштер тепе-теңдігіне әсер етуін арттыруда. Бұл ресурстарды бақылау үшін күрес күшейіп келеді. Сарапшылардың пікірінше, сирек жер металдарына әлемдік мұқтаждық жылдан-жылға ұлғайып, олардың кейбіріне деген сұраныс таяу жылдары 40 есеге дейін артуы мүмкін", – деді ол.

Депутаттың айтуынша, 2030 жылға қарай бұл нарық жылына 10 миллиард доллардан асады деген болжам бар.

Еліміздің басшылығы бұл ресурстардың маңыздылығын жоғары бағалайды, деді Перуашев.

"Әлеуметтік желіде "Қазақмыс" корпорациясының бұрынғы лаборанты Бақыт Әділованың аталмыш корпорацияның химиялық сараптама жүргізбестен, құрамында бағалы және сирек жер металдары бар кен мен мыс концентратын шығарып жатқандығы жөніндегі ақпараты тарады. Оның пікірінше, сол арқылы компания оның құнын жасанды түрде төмендетіп, олигархтар пайдасы үшін ұлттық экономикаға зиянын тигізуде. Геология саласының тағы бір сарапшысы кен және концентраттар экспортына зертханалық талдау жасамай-ақ, тау-кен алпауыттары ондаған жылдар бойы бағалы және сирек жер металдарының шетелдік өндірісі үшін шикізатты сыртқа шығарып келгенін айтты.

Соның салдарынан құны жыл сайын артып келе жатқан бұл ресурстарды бақылаусыз сыртқа шығарудан Қазақстанға келген шығынды есептеу де мүмкін емес", – деп атап өтті Мәжіліс депутаты.

Азат Перуашев осыған байланысты тау-кен өндіруші компаниялардың Қазақстаннан шетелге шығаратын кен мен концентраттарды талдауға қойылатын талаптардың жоқтығы туралы ақпаратты растау немесе жоққа шығаруды сұрады.

Сондай-ақ кендер мен концентраттардың химиялық құрамын талдаусыз сыртқа шығару фактісі расталған жағдайда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы тергеп-тексеру амалдарын жүргізу, кінәлілерді анықтау қажет деген пікірде.