Орталық Азияға көңілі ауып отырған мемлекет көп.

Өйткені бес ел мүдделес әрі бауырлас болғандықтан, олармен ортақ тіл табысудың маңызы зор. Әсіресе Қазақстанмен қатынасты нығайтуға мүдделі мемлекеттердің бірі Италия. Бұл ел сауда-экономикалық байланысты

Себебі Еуропаға қазіргі әлемдік құбылмалы жағдайда сенімді серіктес керек. Оның үстіне энергетикалық бағытты дұрыс бағамдау тұрғысынан Қазақстан ұтымды жол. Алайда Астана мен Рим басқа да салаларда бірлесуге әзір.

«Барлық жол Римге апарады» деген сөз бар. Бірақ бұл жолы Италия Премьер-министрі елордаға келді. Бірі шикізат шығарса, екіншісі тұтынады. Іздегенге сұраған емей немене? Қазіргі геосаяси жағдайда Еуропаның Орталық Азияға қызығушылығы артқаны айдан анық.

Жанерке Қайратқызы, саясаттанушы:

- Қазақстанды тек шикізат базасы ғана емес, өте көп өзгерістерді біз байқап отырмыз. Өйткені біз бұрын инвесторлар келсе екен деген жағдайда болғанбыз. Енді бүгінде біз инвесторларды таңдауға, өз талабымызды қоятындай деңгейге жетіп отырмыз. Бұл бір жағынан біздің орта держава деп танылуымыздың арқасында. Халықаралық аренадағы өзіміздің орнымыз өсіп жатыр, дәрежеміз көтеріліп жатыр деуге болады. Бұл үлкен еңбектің нәтижесі. Бұл ішкі тұрақтылықты, ішкі саяси тұрақтылықты және дамуды бірқалыпты қамтамасыз ете алудың арқасы. Сол себепті итальяндық компаниялар өзінің салған инвестицияларын одан әрмен кеңейтуге, осы жерде өндірісін ашуға, дамытуға мүдделі деп ойлаймын.

Энергетика – қос тарап үшін ынтымақ негізі. Қазақстанда 5 мыңнан аса зерттелмеген кен орны және игерілетін 34 сирек шикізаттың 19 түрі бар. Яғни «сізге де, бізге де пайдалы» қағидасымен халықаралық қатынас орнатуға дайын. Жалпы былтыр экспорт көлемі 18 млрд 700 млн доллар болды. Біз мұнай, ферроқорытпа, өңделмеген алюминий, бидай, тас көмір мен кептірілген бұршақ дақылдарын жөнелттік. Ал Италиядан импорт көлемі 1 млрд 300 млн доллар. Ол жақтан дәрі-дәрмек, құбыр арматурасы, компрессор мен желдеткіш, азық-түлік өнімдері және зергерлік бұйымдар жеткізілген.

Алтынай Мұқанова, «Kazakh Invest «ҰК» АҚ Италиядағы өкілі:

- Италия Қазақстанның маңызды сауда-экономикалық серіктесі. Ресей мен Қытайдан кейін тұр. Былтыр тауар айналымы 20 млрд доллар болды. Осылайша өсім 24 пайыз. Инвестиция құю бойынша да белсенді екенін атап өту керек. 2005-2024 жылдар аралығында 7 млрд 400 млн доллар инвестиция салды. Қазір Италияның капиталы және бірлесе отырып, елімізде 300-ге тарта компания жұмыс істейді. Мұнай-газ химиясы, жаңартылатын энергия көздері, машина құрастыру мен инжениринг салаларында қатынас тығыз.

Енді Италия біздің аграрлық салаға қызығып отыр. Елде бірлескен томат өңдеу зауытын салу жоспарланған. Транскаспий халықаралық көлік дәлізі де тараптар үшін өзекті мәселе.

Бекжан Садықов, ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ Еуропалық және американдық зерттеулер бөлімінің басшысы:

- Орта дәлізді дамыту әлеуеті маңызды. Осы тұрғыда Түркіменстанның газы мен Қазақстанның мұнайы және сирек металдары қызықтыратыны сөзсіз. Сосын Еуропаға энергетикалық тауарларды жеткізу мүмкіндігі пысықталады. Италияның Еуропадағы жетекші рөлі мен Жерорта теңізіндегі елеулі орнын ескерсек Қазақстанмен байланысы тек стратегиялық серіктестікпен шектелмейді. Еуропалық одаққа ықпал етуімен де ерекшеленеді.

Былтырғы Президенттің Италияға ресми сапарында шетелдік басылымдар Астана-Рим қатынасын «үйлесім» деп атаған еді. Расымен солай. Үйлесім үдеп, жылға жуық уақытта қатынас қайта қарқын алды.

Нысаналы Ығыл, Бекзат Аманов, Марат Диханбаев