Сот жүйесіндегі жаңашылдықтың бірі ол сот процестерінің қоғамға ашық көрсетілуі болды.

Қазақстанда жеті айдың ішінде үш судья жұмыстан қуылды, деп хабарлады 31 арнаның Информбюро ақпараттық бағдарламасы.

Жоғары сот кеңесінің мәлімдеуінше, олар заңды өрескел бұзғаны үшін қызметтен шеттетіліп отыр. Қара қылды қақ жарар әділдіктің таразысы ол мемлекеттің сот жүйесі екені белгілі. Десе де судья да заң алдында жауап береді. Себебі президент айтқан "Әділетті Қазақстанда" барлығының құқығы тең.

Сот жүйесіндегі жаңашылдықтың бірі ол сот процестерінің қоғамға ашық көрсетілуі болды. Ел де біледі, бұған дейін екі сот онлайн көрсетілді. Енді осы және бұдан бөлек елеулі өзгерістерге тоқталып өтсем. Сотқа халықтың сенімі болмаса, әділетті көрер көз болмайды. Сол себепті де сот төрелігін жүзеге асыратын судьялардың да жұмысы ұдайы бақылауда.

Мәселен, былтыр 40 шақты қызметкер істі қарауда құқық бұзғаны үшін тәртіптік жауапкершілікке тартылды. Бірақ ол шешім де жан-жақты, конституцияға сәйкес қабылданған. Жоғары сот кеңесі айтқандай, судьяның тәуелсіздігін сақтау ісі де ескеріледі.

"Судьяларға сот органдарының басшылары тарапынан немесе қандай да бір құқық қорғау органдары басшыларының тарапынан қысым болмау үшін біз қажет болған жағдайда заңды деп тапсақ судьяның үстінен қозғалған тәртіптік істі қысқартамыз", – деді Жоғары сот кеңесі жанындағы сот жюриінің төрағасы Нұржан Қайыпжан.

Кейінгі екі жылдағы сот жүйесіндегі өзгерістің бірі — бұл процесстердің ашық өтуі. Жоғарғы сот резонанс болған істерді қарау барысын қоғамға ұсынып жүр.

Былтыр Бишімбаев, биыл Шерзат Полаттың өліміне қатысты сот отырыстарын бастан-аяқ тікелей эфирде көрсетті. Ұлттық құрылтай мүшесі, әрі заңгер Айгүл Орынбектің пікірінше, бұл бастама біріншіден сот әділдігін сақтауға, екіншіден халықтың да құқықтық сауатын арттыруға мұрындық болды.

"Жоғарғы соттың бұл кейсін бүкіл өңірде қолданса енді. Мысалы мен заңгер бола тұра неге медиа жаққа ауыстым? Себебі бізде жабық есікте заңсыз, өзінің құқығын қорғай алмай қамалып кеткен көптеген адамды көрдім. Ашық онлайн өтіп жатқан соттардан кейін адамдар өздерінің сөйлеуге құқығы бар екенін, сотта бәрін ашық айтуға құқығы бар екенін біліп жатыр", – деді ҚР президентінің жанындағы ұлттық құрылтай мүшесі Айгүл Орынбек.

Дегенмен сот тәуелсіздігін ілгерілету ісінде әлі де атқаратын шаруа көп дейді заңгер. Жалпы президент айтқан "Әділетті Қазақстан" идеясының негізгі қағидасы — заң үстемдігі. Ол үстем болмай, әділдікке бағыт алған мемлекет құру мүмкін емес.