Женевада еліміздің ядролық қарусыздануды ілгерілетуге қосқан елеулі үлесі жөнінде айтылды.

Кездесуді Қазақстанның Женевадағы Біріккен Ұлттар Ұйымы жанындағы Тұрақты өкілдігі "ядролық қаруды таратпау және қарусыздану үшін" халықаралық желісімен бірлесіп ұйымдастырды.

Шараның өтуіне Маршалл аралдарының Тұрақты өкілдігі және Базель бейбітшілік кеңсесі де ұйытқы болды. Сондай-ақ кездесуге тұрақты болашақ үшін жұмыс істейтін Халықаралық кеңес пен ядролық қарудан бас тартуға үгіттейтін Жастар бірлестігінің өкілдері де қатысты. Сарапшылар ядролық сынақтардың зардаптары мен ғаламдық қарусызданудың маңызы туралы ашық айтты.

Дорин Де Брум, Женевадағы БҰҰ жанындағы Маршалл аралдарының тұрақты өкілі:

- Біздің еліміз 12 жыл бойы ядролық сынақ алаңына айналды. Келер жылы Маршалл аралдарында сынақтың алғаш рет өткізілгеніне 80 жыл болады. Біз Женевада осы жаһандық мәселенің шешімін бірге іздеу үшін жиналып отырмыз. Қазақстанның да миссиясы біздің мақсаттарымызбен үндес деп сенемін.

Қазақстанның Женевадағы тұрақты өкілі Ерлан Әлімбаев Семей полигонының 34 жыл бұрын жабылуына «Невада–Семей» қозғалысы мен халықтың ерік-жігері ықпал еткенін айтты. Тарихи оқиға ядролық сынақтарға жаппай тыйым салу туралы шартқа қол қоюға жол ашқан маңызды кезең болды. Дипломат Қазақстанның әлемдік антиядролық қозғалыстағы жетекші рөлін де ерекше атап өтті. Сөз алғандар Ядролық қаруды таратпау шарты мен Ядролық сынақтарға жаппай тыйым салу шарты сияқты халықаралық келісімдер бойынша міндеттемелерге де тоқталды.

Алин Варе, «Ядролық таратпау және қарусыздану жолындағы парламентарийлер» халықаралық форумының жаһандық үйлестірушісі:

- Қазақстан аумағында 400 ден астам ядролық сынақ өткізілді. Ел ядролық қарудың жойқын зардаптарға әкелетінін жақсы біледі. Сол тәжірибе Қазақстанға ядролық қарусыздану бастамаларын қолға алуға үлкен серпін беріп отыр.

2009 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы бекіткен Ядролық сынақтарға қарсы халықаралық күннің басты мақсаты – атомдық қарудың зардаптары туралы жаһанға жария ету және оны толық тоқтату бейбіт өмірге бастар жол екенін түсіндіру. Бұл күн сондай-ақ 1991 жылы Қазақстандағы Семей полигонының жабылуымен де байланысты. Биылғы шара Хиросима мен Нагасакиге жасалған ядролық шабуылдың 80 жылдығымен тұспа-тұс келіп, айрықша маңызға ие болып отыр.

Ғалымжан Қараманұлы, Жомарт Ахметов